Woordenboek
Hieronder vind je een woordenboek met woorden gerelateerd aan psychologie, gehechtheid of polyamorie/ethische non-monogamie. Vergeet niet dat woorden slechts symbolen zijn voor ervaringen en manieren voor ons om onze interne werelden aan andere mensen over te brengen (en vice versa). Als je iemand anders echt wilt begrijpen, raad ik je aan om te vragen wat een bepaald woord betekent voor die specifieke persoon.
Ambiamorie is het vermogen om potentieel van zowel monogame als polyamoreuze relaties te kunnen genieten.
Ambiamoreuze mensen kunnen het gevoel hebben dat het afhangt van de persoon met wie ze zijn, de periode in hun leven of andere interne of situationele factoren, of ze op een bepaald punt in hun leven een monogame relatie of polyamoreuze relaties willen aangaan. De nadruk ligt niet op een specifiek type relatiestructuur, maar eerder op wat het meest authentiek aanvoelt en past bij hun behoeften op een bepaald moment.
Als zodanig gedefinieerd, neigt ambiamorie misschien iets meer naar polyamorie dan naar monogamie, aangezien polyamorie soms wordt gedefinieerd als het potentieel open staan voor meerdere romantische relaties, zonder er noodzakelijke één te hebben.
Compersion is in de meest algemene termen een gevoel van verrukking of empathisch geluk of vreugde over het geluk van iemand anders.
Wanneer ernaar wordt verwezen in de context van polyamorie, verwijst het naar het gevoel van geluk dat je kunt ervaren ervaren voor je partner, als deze romantische of seksuele verbindingen met anderen heeft.
Vreemdgaan heeft veel verschillende definities. Waarschijnlijk omdat vreemdgaan voor iedereen iets anders inhoudt.
Hier definieer ik het als volgt: Vreemdgaan is alles wat een persoon doet, zegt of niet zegt of doet, die de regels van iemands specifieke relatie overtreedt, in het bijzonder met betrekking tot romantische of seksuele connecties. Omdat de regels van elke relatie verschillen, verschilt het ook wanneer iets als vreemdgaan wordt beschouwd. Zelfs in monogamie verschillen deze regels; terwijl sommige mensen het bijvoorbeeld als vreemdgaan beschouwen wanneer hun partner een emotionele band heeft met mensen van het andere geslacht en daarom vriendschappen verbieden die te hecht zijn, vinden andere monogame koppels dit helemaal geen probleem.
Binnen ethische non-monogamie, waar mensen met wederzijdse instemming hebben afgesproken om meerdere seksuele of romantische connecties te hebben, is er natuurlijk nog steeds de mogelijkheid om vreemd te gaan wanneer iemand iets doet dat niet binnen hun afspraken valt. Bijvoorbeeld wanneer ze seks hebben met iemand en dit niet delen met hun partner terwijl ze weten dat de partner dit wel zou willen weten.
De Don't Ask Don't Tell-regel is een overeenkomst waarbij mensen hebben besloten dat een of beide partners seksuele connecties met andere mensen mogen hebben, maar ook hebben afgesproken om geen (of minimale) informatie over die activiteiten te delen. Vaak is de reden voor deze beslissing dat het delen van specifieke informatie voor een of beide partners ongemakkelijk of onprettig kan aanvoelen. Iedereen die ethische non-monogamie beoefent, heeft een bepaald niveau van informatie-uitwisseling waar ze zich prettig bij voelen. Sommige mensen raken opgewonden als ze zien dat hun partners seks voor hun neus hebben of genieten van de details van een seksuele ontmoeting die hun partner had (die hopelijk gedeeld werden met de toestemming van alle betrokkenen), terwijl andere mensen acute buikpijn krijgen wanneer ze zich zelfs maar zouden voorstellen dat hun partner intiem is met iemand anders, zelfs als ze wel hun partner willen ondersteunen bij het hebben van andere connecties. Elk niveau van informatie-uitwisseling binnen een relatie is geldig als er zorgvuldig over wordt onderhandeld en in consensus wordt besloten, en alleen jij kunt beslissen wat het beste voor jou werkt. De DADT-regel brengt echter wel specifieke uitdagingen met zich mee.
Voor de mensen binnen een DADT-overeenkomst:
-de persoon die zich bezighoudt met 'externe' activiteiten, kan het idee hebben dat hij iets verkeerd doet, vooral in een situatie waarin slechts één persoon andere seksuele connecties nastreeft. Als gevolg hiervan kunnen ze zich voortdurend schuldig of beschaamd voelen.
-wanneer het niet erg duidelijk is hoe jullie beiden over deze activiteiten willen communiceren, zou je een zone van ambiguïteit/onduidelijkheid kunnen creëren, waarin je je altijd zorgen maakt over wat je partner exact aan het doen is als je partner zegt dat ze een paar uur weg zijn. Als dit niet met aandacht wordt gedaan, kan deze overeenkomst de angst veelvoudig verergeren in plaats van deze te verlichten.
- hoewel vaak tot deze overeenkomst wordt besloten om angst en onzekerheid in toom te houden, kan het ook een verdieping van de intimiteit binnen een relatie voorkomen. Wanneer je ruimte creëert om samen over onzekerheden te praten, heb je de kans om tot de kern van je angst te komen en de band met je partner te verdiepen.
-hoewel DADT echt goed zou kunnen werken voor jou, en dat prachtig en valide is, wordt deze regel vaak gebruikt als compromise wanneer één partner niet echt wilt dat hun partner andere seksuele relaties heeft. In plaats van deze levensstijl echt te willen, zou je een leven kunnen leiden dat je niet echt wilt, uit angst om je partner te verliezen.
Aan de persoon van buiten de reeds bestaande relatie die zich bezighoudt met iemand in een DADT-overeenkomst:
- er is vaak geen ruimte voor jpu om te controleren of je partner's partner echt oké is met deze overeenkomst, aangezien vaak wordt gezegd dat deze andere persoon niet eens van je bestaan wil weten.
-omdat veel mensen (absoluut niet allemaal!) een dergelijke overeenkomst als een vorm van compromis hebben ingevoerd; omdat ze niet echt willen dat hun partner andere seksuele connecties heeft, kan men zich afvragen of deze overeenkomst vriendelijk of ethisch is. Zelfs als iemand instemt met een specifieke regel, is toestemming onder dwang niet de meest optimale situatie voor iemand om zich in te bevinden. Begrijpen waarom deze regel is ingevoerd, kan je helpen begrijpen of je metamour (je partner's partner) deze overeenkomst écht wilt, of zich maar neerleggen bij een situatie die ze eigenlijk niet echt willen. Als een 'derde' die in dit soort situaties terechtkomt, doe je er verstandig aan om goed bij jezelf in te checken of een dergelijke situatie wel goed voelt voor je. Waarschijnlijk maakt het ook uit of je iemand slechts een keer ziet voor casual contact, vergeleken met wanneer je overweegt om een relatie aan te gaan met iemand met een DADT-overeenkomst.
-Zelfs als iemands partner ermee instemt dat zij seks mogen hebben met andere mensen, wordt het moeilijk om in te stemmen met specificiteiten. Hoe weet je dat wat je met iemand doet, de grenzen van hun partner niet schendt? Algemene toestemming is geen geïnformeerde toestemming. Vaak wordt over het hoofd gezien dat het pijn doen van iemand, zelfs als dit indirect wordt gedaan, ook zijn tol kan eisen.
- als je meer betrokken raakt bij een persoon in dit soort overeenkomsten, is er waarschijnlijk zeer beperkte ruimte voor jullie om je relatie te laten groeien, aangezien mensen in een DADT-overeenkomst prioriteit geven aan de bescherming van hun relatie door informatie over andere banden weg te laten.
-je bent vaak een geheim; misschien staat je metamour ervoor open wel je naam te weten, maar vaakt wilt deze zo min mogelijk over je weten. Elk stukje informatie over jou kan bedreigend of beangstigend zijn, en de mensen in deze constellatie hebben ervoor gekozen om hiermee om te gaan door er niet over te praten. Je zou kunnen overwegen of je jezelf in deze functie wilt plaatsen; je verdient het om gevierd te worden als persoon en de waarde en vreugde die je mensen brengt.
-het wordt uitdagender om transparant te communiceren over zaken als soa's en veiligere sekspraktijken. Als ze actief (consensueel of niet) informatie achterhouden voor hun partner, communiceren ze dan over welke barrières ze gebruiken, hoe vaak ze worden getest? Wat doen ze als ze wel een keer over de schreef gaan? Wordt dit dan wel gecommuniceerd aan hun partner? En aan jou?
Ethische non-monogamie is een verzamelnaam voor vormen van relateren waarin mensen met instemming van alle betrokkenen de openheid voor, of mogelijkheid tot intimiteit met meerdere mensen hebben.
Examples of ethical non-monogamy are:
-polyamory
-swinging
-relationship anarchy
Interoceptie is wanneer je brein informatie ontvangt over de interne toestand van je lichaam, zoals honger, pijn of jeuk ergens, of een beklemmend gevoel in je borst. Weten wat er in je eigen lichaam omgaat is belangrijk, niet alleen om te herkennen dat je dorst hebt en water moet drinken, of dat je een pan vasthoudt die te heet is en die je moet loslaten, maar ook om te weten welke emoties je voelt en welke acties je moet ondernemen.
Niveaus van interoceptie verschillen van persoon tot persoon. Terwijl de een precies begrijpt dat de donkere put in haar maag betekent dat ze verdrietig en eenzaam is en dat ze vrienden moet opzoeken voor steun, kan een ander dagenlang rondlopen met een algemeen, vaag gevoel van naarheid. Als je niet leert hoe je je interne signalen kunt herkennen en specificeren, weet je ook niet wat er werkelijk in jezelf omgaat en wat je eraan moet doen.
Je kunt je bewustzijn van je interne signalen vergroten door enkele momenten per dag te besteden aan het scannen van je lichaam. Wat voel je nu eigenlijk? Merk je spanning ergens op, misschien in je schouders, borst of buik? Is die spanning strak, donker, zwaar? Weet je hoe geluk aanvoelt in je lichaam, en merk je op hoe boosheid en verdriet anders voelen in je lichaam? Veel mensen merken bijvoorbeeld dat wanneer ze boos zijn, ze een warm gevoel in hun handen voelen, een energiestoot van binnenuit die roept om actie. Dit is heel logisch, aangezien woede vaak gaat over het overschrijden van grenzen en het vechten voor wat belangrijk is.
Door steeds specifieker te worden in je observaties, leer je jezelf intiem kennen. Je zou kunnen zoeken naar 'full body meditations' (bijvoorbeeld door Plum village), om begeleid te worden bij een body-scan. Als je iets voelt, besteed dan wat tijd om te ontdekken waar in je lichaam je deze emoties voelt. Als je in staat bent om je emoties te observeren zonder specifiek in te gaan op de gedachten rondom deze emoties, zal dit je ook helpen deze emoties te verwerken en uiteindelijk hun boodschappen duidelijker te begrijpen.
Monogamie is een relatie met slechts één partner tegelijk, in plaats van met meerdere partners. Een monogame relatie kan seksueel of emotioneel zijn, maar is meestal beide.
Nieuwe relatie-energie is de periode van verliefdheid die meestal aan het begin van een nieuwe relatie komt. In deze periode waarin je net een heel nieuw persoon aan het ontdekken bent en je alles door een roze bril bekijkt, kun je gemakkelijk merken dat je vaak aan hem of haar denkt, je verliefd voelt, veel tijd met hen wilt doorbrengen... je lichaam is overspoelt met hormonen waardoor je verliefd wordt (en soms zelfs je hele zenuwstelsel ontregelt waardoor je moeilijk kunt eten of slapen).
Hoe heerlijk NRE ook kan voelen, als je bestaande partners hebt, is het erg belangrijk om voor deze reeds bestaande banden te zorgen. Monogame mensen in NRE beginnen soms hun vriendschappen te verwaarlozen wanneer ze verliefd worden, en terwijl de rush en de toegewijde focus die gepaard gaat met NRE heel menselijk is, wil je wanneer je een andere partner thuis hebt zitten die zich misschien al wat onzeker of gevoelig voelt over je band met een nieuw persoon, hier waarschijnlijk oplettend op zijn en bewust met elkaar communiceren. Als je je bewust bent van wat er gebeurt, kun je je gevoelens in perspectief plaatsen. NRE zal passeren; en uiteindelijk willen we waarschijnlijk duurzame liefdevolle verbindingen creëren, niet alleen de neurochemische hoogtepunten van verliefdheid.
Panseksualiteit is mogelijke seksuele, romantische of emotionele aantrekking tot mensen, ongeacht hun geslacht of genderidentiteit. Panseksuele mensen zouden kunnen stellen dat geslacht geen bepalende factoren is in hun romantische of seksuele aantrekking tot anderen.
Sommige mensen beschouwen polyamorie meer als een optionele relatiestijl of als een keuze. Het kan misschien gezegd worden dat deze mensen doen aan polyamorie en eerder de voordelen van bepaalde aspecten beschouwen, zoals de vrijheid om meerdere intieme contacten aan te gaan, dan dat ze polyamorie zien als onderdeel van hun identiteit.
Andere mensen beschouwen de onderliggende filosofiën van polyamorie wel als een onderdeel van hun identiteit of wereldbeeld. Mensen die polyamorie meer beschouwen als een onderdeel van hun identiteit noemen vaak dat het houden van meerdere mensen altijd als heel natuurlijk heeft aangevoeld, of dat ze vaak op ongelukkiger wijze hebben geprobeerd 'in te passen' in monogamie.
Filosofieën die vaak genoemd worden zijn bijvoorbeeld:
• De overtuiging dat liefde geen eindige bron is. Voor polyamoristen is liefde niet iets dat 'op' gaat, of iets dat in waarde afneemt als het toevallig aan meer dan één persoon wordt gegeven.
• De wens om volledig jezelf te mogen zijn en de wens om je partner te willen ondersteunen in het volledige zijn van zichzelf. Men probeert geen enkele behoefte te definiëren als slecht of verkeerd, maar enkel als wat het is: een behoefte van een autonoom persoon, die open en eerlijk besproken mag worden. Aantrekkingskracht tot anderen valt hier ook onder.
• Het zien van eventuele angsten en jaloezieën die opkomen als een uitnodiging om een leerproces aan te gaan en dieperliggende onzekerheden te doorgronden of om liefdevolle zorg te vragen. Voor veel polyamoristen heeft dit de voorkeur boven bijvoorbeeld het structureel beperken van de vrijheid van een partner ("dit maakt mij onzeker, dus jij mag dat niet doen").
• Het volledig zelf mogen bedenken welke vorm van relateren je het beste past, en dat in openheid en eerlijkheid te kunnen creëeren met de mensen met wie je relateert, in plaats van het gevoel te krijgen het dominante narratief over de liefde te moeten volgen.
Simpel gezegd is dit verhaal: liefde is met name echte liefde als je 1 persoon vindt met wie je alle uitingen van romantiek en seks deelt voor de rest van je leven.
Net zoals het feit dat monogamie er voor iedereen anders uitziet, ziet ook ethische non-monogamie er voor iedereen anders uit. Mensen kunnen vanuit verschillen beweegredenen verschillende vormen van relateren prefereren. Kenmerkend aan ENM is juist dat men zelf op onderzoek uit kan gaan en de relatie helemaal kan inrichten zoals passend is voor de mensen in de relatie(s).
Wanneer iemand met meer dan één persoon getrouwd is.
Polyandrie: als een vrouw met twee of meer mannen tegelijk getrouwd is
Polygynie: wanneer een man met twee of meer vrouwen tegelijk getrouwd is
Een voornaamwoord is een woord dat wordt gebruikt in plaats van een zelfstandig naamwoord. Voornaamwoorden verwijzen naar een zelfstandig naamwoord dat al is genoemd of naar een zelfstandig naamwoord dat niet specifiek hoeft te worden genoemd. De belangrijkste bezittelijke voornaamwoorden zijn de mijne, de jouwe, zijn, haar, zijn, onze en hunne.
De laatste jaren is er meer bewustzijn en ruimte ontstaan rondom gender en hoe mensen zich identificeren. Zowel de wetenschap als de geschiedenis laten duidelijk zien dat gender een zeer complex concept is, met wortels in zowel biologie als cultuur. Om een samenleving te zijn die acceptatie en ruimte schept voor iedereen, houdt respectvol omgaan met hoe mensen zich identificeren ook in: nieuwsgierig zijn naar en bewust zijn van welke voornaamwoorden iemand gebruikt.